Anadolu, Mezopotamya ve Orta Asyadan Avrupaya uzanan Türk coğrafyasından masalları toplayan Araştırmacı Yazar Yücel Feyzioğlu, İstanbulda düzenlenen Masald
Anadolu, Mezopotamya ve Orta Asyadan Avrupaya uzanan Türk coğrafyasından masalları toplayan Araştırmacı Yazar Yücel Feyzioğlu, İstanbulda düzenlenen Masaldan Millete, Milletten İradeye söyleşisinde, masalların milletleşme sürecindeki gücünü anlattı.
Yurtsever Güç Birliği Grubunun düzenlediği Masaldan Millete, Milletten İradeye söyleşisi, İBB Ali Emiri Efendi Kültür Merkezinde gerçekleşti. Türk coğrafyasından masalları toplayarak 32 ciltlik bir diziyle Kaşgarlı Mahmuttan beri en kapsamlı çalışmayı ortaya koyan Araştırmacı-Yazar Yücel Feyzioğlu, masalların toplumsal hafızadaki yerini ve milletleşme sürecindeki etkisini katılımcılarla paylaştı. Çağdaş psikolojiye uygun şekilde yeniden yorumladığı ve birçok dile çevrilen masallarıyla tanınan Feyzioğlu, kadim anlatıların kültürel birikimdeki önemine vurgu yaptı.
"Rusya içindeki Türk dünyası çok büyüktür"
"Türk mitolojisi, binlerce yıllık bir geçmişe sahip" diyen Feyzioğlu, " Anadolu, Mezopotamya ve Orta Asyadan gelen masallar ve efsaneler, bizim kültürel zenginliğimizin temel taşlarıdır. 1974 yılında Balkanlar, Anadolu ve Mezopotamyadan masal derlemeye başladım. 1982den itibaren ise Türk dünyasının geniş coğrafyasına uzandım. Örneğin, Rusya içindeki Türk dünyası çok büyüktür. Sibiryada, mesela Abakan bölgesinde Rusların bir karış toprağı yoktur; orası tamamen Türk topraklarıdır. Abakanın başkent olduğu bu bölgede, 14 kilometre kuzeye giderseniz Üzüm Köyüne ulaşırsınız. 1862 yılında bu köyde doğan bir çocuk, yani Pora Hızıloğlu, Ruslar tarafından Nikola adıyla tanınmış bir isimdir. 1800lerin sonlarında ve 1900lerin başında, dört arkadaşıyla Çin ve Orta Asyayı dolaşarak Türk geleneklerini, efsaneleri ve masalları derlemiş. Bu çalışmalar, benim için büyük bir ilham kaynağı oldu" açıklaması yaptı.
"Çok masalımız var, Çünkü coğrafyamız çok geniş"
Feyzioğlu, "Masal derleme süreci tek başına yapılacak bir iş değil. Ozanlar, aşıklar, bilim insanları, masal anlatan nineler ve dedeler Hepsinin katkısı çok büyük. Elimde şu an 3 bin 500den fazla masal var ve bunların 648i üzerinde yoğun bir çalışma yaptım. Karşılaştırma yaparsak, Grimm Kardeşlerin 263, Andersenin ise 156 masalı var. Peki, bizim neden bu kadar çok masalımız var? Çünkü coğrafyamız çok geniş; dünyanın neredeyse dörtte biri bizim kültür coğrafyamızda yer alıyor. Gençlerimizin bu bilinci kavraması gerekiyor" dedi.
"Masallarımda sorunlar şiddetle değil, akılla çözülüyor"
"Masalları sadece derlemekle yetinmedim; çağdaş psikolojinin ihtiyaçlarına uygun şekilde yeniden yazdım" diyen Feyzioğlu, " Geçmişte insanlar sorunları kılıçla, okla çözerdi. Ama günümüzde bu şekilde anlatamazsınız. Şiddet yerine neyi koydum? Aklı koydum. Masallarımda sorunlar akılla çözülüyor. Böylece, masallar hem bireylerin psikolojik ihtiyaçlarını karşılıyor hem de toplumsal bilinci güçlendiriyor.
Ödüller ve uluslararası etki
Çalışmaları birçok ödülle onurlandırılan Feyzioğlu sözlerini şöyle sürdürdü:
"Örneğin, Elginkan Vakfının 2011 Türk Kültürünü Araştırma Ödülünü aldım. TRTnin AB/Türkiye ilişkileri konulu yarışmasında "Danışman" öykümle birincilik kazandım. Türksoyun 2019da Cengiz Aytmatov adına verdiği ilk ödül de bana nasip oldu; bu beni çok onore etti. Masallarım Almanca, Rusça, Yunanca, Azerbaycanca gibi dillere çevrildi, ancak gönül ister ki daha çok dile ulaşsın. Almanyada bu diziden yedi kitap yayımlandı ve büyük ilgi gördü. Son olarak, Hindistana yaptığım bir ziyarette Ekber Şah ve yakın arkadaşı, başveziriyle ilgili bir masal derledim. Ekber Şah, Babür Şahın torunu ve Hindistanı zirveye taşıyan bir liderdir. Başveziri, Ekber Şaha sık sık itiraz eder, ama bu itirazların sebebini açıklayarak onun sevgisini kazanır. Bu hikâye, olağanüstü güzellikte bir anlatıdır. Şu anda bu masalı kitaplaştırmak için çalışıyorum. Masallar, ete kemiğe büründüğünde kültürümüzü geleceğe taşımaya devam edecek."
"Grimm Kardeşlerin masalları Alman milletinin oluşumunda son derece etkili oldu"
Söyleşide konuşan Yurtsever Güç Birliği Grubundan Dr. İbrahim Özkuş ise şunları söyledi:
"Bugünkü konumuz, Masaldan Millete, Milletten İradeye temasıyla masalların millet olma sürecindeki etkinliği ve taşıdığı sorumluluk üzerine. Masallar; geçmişimizi, törelerimizi, inançlarımızı ve adetlerimizi nesilden nesile aktaran özlü anlatılardır. Bunlar, her türlü konunun derinlemesine özümsenerek kuşaktan kuşağa taşınmasını sağlayan en önemli unsurlardır. Bu nedenle, masallar millet olmamızda temel bir faktör olarak karşımıza çıkar. Dünyadaki en çarpıcı örneklerden biri, Grimm Kardeşlerin masallarıdır. Bu masallar, Alman milletinin oluşumunda son derece etkili olmuştur. Grimm masallarındaki objeler ve semboller, Almanyanın her yerinde, yaşamın her alanında insanlarla varlığını sürdürür. Bu, geçmişten bugüne taşınan bir mirastır ve aynı şekilde geleceğe de aktarılmaktadır. Çünkü bu masalların özünde, Alman milletine özgü değerler yatmaktadır ve bunlar nesilden nesile masallarla devredilir. Dolayısıyla, masalların güçlü bir kültürel taşıyıcılık özelliği vardır. Bizler, Yurtsever Güç Birliği Derneği olarak bir sivil toplum kuruluşuyuz. Küçük bir topluluk olsak da amacımız, toplumumuzda kültürel bağları güçlendirmek ve kültürel değerlerimizi gün yüzüne çıkarmaktır. Bu toplantıyı da tam olarak bu amaçla düzenledik."
