Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca, Muğla’da çoğunluğu madencilik ve turizm olmak üzere 102 projeye ÇED olumlu raporu verirken 93 projeye ÇED gerekli değildir raporunun verildiğinin ortaya çıkması çevrecileri, STK temsilcilerini ve köylülerin sert tepkisine neden oldu.
MADENLER ORMANLARI KÖYLERİ YUTUYOR, YASALAR NEDEN ZENGİNE İŞLEMİYOR
Milas’a bağlı İkizköy’deki Akbelen ormanları önünde açıklama yapan ve 4 yıldır ormanları korumak için nöbet tutan İkizköy Çevre Komitesi sözcüsü Nejla Işık “Akbelen ormanlarını 24 Temmuz’da girip bir haftada yok ettiler.
Akbelen ormanları kepçelerin kamyonların 24 saat çalıştığı ve dinamit patlatıldığı yer, buranın hemen yanında yaşadığımız köyler, ektiğimiz biçtiğimiz tarlalarımız, yaşam burada hala devam ediyor. Bizler bu ortamda yaşamaya nefes almaya çalışıyoruz, zeytinliklerimizin üzerinde birer parmak toz toprak mahsullerimizin üzerinde aynı şekilde toz da kaplı dinamit patlatmalarından ve kamyonlardan iş makinelerinden çıkan tozlar direk tarım ürünlerimizin üzerinde Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) niçin bu madenlere niçin bu kömür ocaklarına uygulanmıyor. Devlet zamanında bu santralleri özelleştirirken hem bizim hayatlarımızı gasp etti. Burada bizler mağduruz, bizlere sormadan bizlerin fikri alınmadan maden çevresel etki değerlendirmesinden muaf tutulmuş.
Niçin kanunlar bu zenginlere işlemiyor, niçin bu yasalar zenginlere işlemiyor. Bunları söylemekten bıktık usandık artık niçin başta bizim ve Akbelen ormanının ölüm fermanını veren yetkililer buraya gelip bu köylüler ne yaşıyor bu tozun toprağın altında nasıl yaşıyor patlatılan dinamitlerin altında evlerde nasıl yaşıyorlar diye sormuyor niçin? Biz her defasında bağırarak derdimizi anlatmak zorunda kalıyoruz Akbelen'deki bu maden ÇED raporu alınmadığı için köyümüze ve ormana kadar geldi dayandı topraklarımızı mahvetti köylerimizi yok etti. ÇED’siz maden geçtiği her yeri yok ediyor, ormanı yok ediyor tarım arazisini ve köyleri yok ediyor” dedi.
ÇED RAPORLARINI VERİRKEN BİR KİŞİYE BİLE SORMUYORLAR, BU RAPORLAR VATANA İHANETTİR
Bodrum Yurttaş İnsiyatifi sözcüsü Ayhan Karahan ise “Bu ildeki cennet ormanlara cennet koylara ÇED raporlarını verirken proje ile ilgili yörenin insanlarına bir kişiye köylüye sivil toplum örgütlerine sormuşlar mı? Bakın Bodrum'un koyları, dağları taşları tepeleri beton oldu. Bunları yaparken bir kişiye sordular mı? İşte gördüğünüz gibi boş olan Bodrum tepelerini de imara açmak istiyorlar buralardan da ÇED raporu hazırlayacaklar ama açtırmayacağız kimseye sormadan ÇED raporlarını veriyorlar olumlu ÇED raporlarını veriyorlar Bu bir vatana hainliktir, ihanettir. Bodrum'dan Muğla'dan AKP'ye oy çıkmıyor diye Muğla'nın güzelliklerini doğal güzelliklerini ormanlarına rant için yağmalıyorlar bu düşmanlık bu hainlik neden? Muğla'da Bodrum'da Milas'ta Bu ülkenin bir parçasıdır. Muğlalı ve Bodrumlu STK'lar olarak bu ÇED raporlarını tanımıyoruz ÇED raporu gerekli değildir kararlarını da tanımıyoruz verdikleri birçok rapor geçersiz ve toplantıyı düzenledik düzenliyor gibi yapıyorlar yalan söylüyorlar” diye konuştu.
PROJE VE ODA SAYILARINA KÜÇÜLTEREK YASAYI DOLANIYORLAR
TMMOB Bodrum İlçe Koordinasyon Kurulu Temsilcisi Mustafa Erdoğan ise ÇED olumlu raporları kadar ÇED gerekli değildir, raporlarında da hukuğun dolaşılarak alındığını belirterek “Özellikle Bodrum’da dev otel ve rezidans yapan şirketler uygulama projelerinde 50 ile 250 oda otel inşaatı yapılacak şekilde proje hazırlayarak gerekirse odaları 1000-14000 metre kare büyüklüğünde tutuyorlar. Yani aslında proje 500-1000 odalı ama böyle olursa ÇED olumlu raporu almak zorundalar. Bu nedenle odaların metrekaresini büyüterek oda sayısını azaltıp, ÇED gerekli değildir raporu alıyorlar. Otelde 1400 metrekarelik odamı olur? yerlerde ÇED gerekli değildir raporu alıyorlar. Yasaları ve ÇED mevzuatını böyle dolanıyorlar. Büyük arsalarda ÇED olumlu raporu alabilmek için bir proje sunmaları gerekiyor. Bu projede suyu nereden bulacaklar ne kadar oda olacak bunların hepsi detaylı olarak bildirilmeli ve bunlar halkın yararına mı zararına mı olacak şeklinde bilgiler yer alır, atıkları nereye atacaklar ulaşımı nasıl sağlayacaklar çevreye zarar vermeden bunları nasıl yapacaklar, hepsi proje dosyasında yer alır. Bu nedenle inşaat firmaları parselleri küçülterek veya oda sayılarını azaltarak ÇED olumlu raporu almaktansa ÇED gerekli değildir raporu almayı tercih ederek hukuğu dolanıyorlar” ifadelerini kullandı.
ÇEVRİ ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAKANLIĞI’NIN MUĞLA RAPORU…
93 proje için ÇED gerekli değil, 9 proje için ÇED olumlu kararı verildi. 7 projenin ÇED dosyası iptal edildi.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı verilerine göre geçtiğimiz yıl Muğla’da 298 proje için çevresel etki değerlendirme duyurusu yayımlandı.
Muğla sınırları içerisinde yapılması planlanan 127 proje için çevresel etki değerlendirme süreci başlatıldı. 2022 yılında bu rakam 145’ti.
Çevresel etki değerlendirme süreci başlatılan 127 projeden 40’ı maden, petrol ve doğalgaz, 15’i gıda, 17’si enerji, 26’sı turizm, 15’i kıyı, 3’ü atık, 5’i hayvancılık, 2’si konut, 1 su, 1 sanayi, 2’si ulaşım projesi olarak açıklandı.
BEŞ YILDA 494 PROJEYE ONAY
Muğla’da Bakanlık tarafından son beş yılda, 494 proje için ‘ÇED gerekli değildir’ ve 35 proje için de ‘ÇED olumlu’ raporu verildi. Bakanlık 2023 yılından Muğla’da 93 proje için ÇED gerekli değil kararı verdi. Geçen yıl ÇED gerekli değil kararı verilen 120 projeden; 24’ü maden, petrol ve doğalgaz, 25’i gıda, 18’i turizm, 11’i kıyı, 5’i enerji, 1’i atık, 5’i hayvancılık, 3’ü konut projesi olduğu belirtildi.
9 PROJE İÇİN ÇED OLUMLU KARARI VERİLDİ
Muğla’da 2023’te herhangi bir proje için ÇED Olumsuz kararı ve ÇED gerekli kararı verilmezken, 9 proje için ÇED olumlu kararı verildi.
22 proje bakanlığın inceleme, değerlendirme komisyonunda görüşülürken 13’ü için nihai karar verildiği duyuruldu. 34 proje için halkın katılım toplantısı ilan edildi.
Proje başvurularında Muğla’nın Milas ilçesi ilk sırada yer aldı. Milas’ta çoğunluğu gıda, maden, petrol, doğalgaz, enerji ve kıyı olmak üzere 29 proje için ÇED süreci başlatıldı, 26 proje için ÇED gerekli değil kararı, 4 proje için ÇED olumlu kararı verildi.
Bodrum’da 24, Menteşe’de 9, Yatağan’da 16, Datça’da 8, Kavaklıdere’de 4, Köyceğiz’de 6, Fethiye’de 9, Marmaris’te 7, Dalaman’da 2, Ortaca’da 2, Seydikemer’de 12 ve Ula’da 4 proje için ÇED süreci başlatıldı.
Bakanlık 7 projenin ÇED dosyasını iptal etti.